شارا، ابراهیم محمدحسینی- مطبوعات به عنوان یکی از رسانه ها، با تولید و توزیع مطلوب اطلاعات، نقش زیادی در بالا بردن معرفت و آگاهی ها به عهده می گیرند.
یکی از این قسم مطبوعات، مطبوعات محلی هستند؛ این نوع از رسانه، نقش ویژهای در پوشش دادن اخبار محلی و توسعه و انعکاس نیازها، کمبودها و خواستههای مردم واقع در حوزه جغرافیایی خاصی دارند.
"جوتیاران"از جمله رسانه های محلی است که در شهرستان بوکان(استان آذربایجان غربی)، زادگاه ادیبان، روشنفکران ونخبگان منتشر می شود. شهرستانی که قطب گندم است با دارابودن پتانسیل های بی شماری در حوزه کشاورزی، دامداری ودامپروریT وجود دشت های بزرگ جهت کشت گندم، چغندر قند، فضای مناسب برای باغداری، وجود سد شهید کاظمی وسدهای دردست احداث از دیگر مواردی است که آینده بوکان را در بحث کشاورزی، شیلات و دامپروری و تامین غذا وامیدواری مردم به زندگی بیشتر تضمین خواهد نمود و جمعیت روستایی به آن صورت رو به کاهش نخواهد رفت.
امروز نقش رسانه ای چون جوتیاران را با این زاویه نگاه می کنم زاویه دیدی که می گوید: برای روستائیان ما نشریه ای منتشر نمی شود و عادت به روزنامه خواندن را ترویج نداده ایم. انسان در هر حوزه ای که به آن نگریسته شود پتانسیلش از آنچه امروز هست بیشتر است وتمام ابزارهای روی زمین نیز ساخته دست بشر هستند بشری که اگر همچنان که "نیل پستمن " می گوید مقهور تکنولوژی نشده باشد وفرهنگش را تسلیم ابزارها نکرده باشد وآیا ما فرهنگ مان را به رسانه ای چون ماهواره تسلیم نکرده ایم؟ این را به عنوان سوال مطرح کردم که بحث درازی دارد وفعلا فقط به کارکردهایی که جوتیاران می تواند داشته باشد می پردازم.
جوتیاران با کارکردهای آگاهی بخشی، از دو طریق زیر می تواند در خدمت توسعه روستا قرار گیرد:
1- نیازها وخلاهای اطلاعاتی روستائیان را در جهت ارتقای کمی وکیفی امور روستا وبا دیدگاه توسعه ای برآورده کند. اخبار مربوط به روستا، سیاست های توزیع مواد کشاورزی چون کود، سموم، خرید وفروش محصولات، هواشناسی، آفات کشاورزی وبیماری های دام از جمله این موارد می تواند باشد.
2- جایگاه روستا، محصولات، نخبگان وتوانمندی های روستائیان را به مردم معرفی کند. بنویسد که کدام روستاها می توانند قطب عسل باشد، کدام روستا برای پرورش بوقلمون مناسب است، بیشترین شیر را از کدام روستا می توان جمع آوری نمود، زمینه تولید نهال در کدام روستا بیشتر است، اطلاع رسانی نماید که محصولات زودتر بفروش برسد وبیشترین سهم را واسطه گران نبرند تا در آینده دسترنج این قشر زحمتکش را در نمایشگاه ها، استان های دیگر وکشورهای همسایه ببینیم.
اما آیا موارد مذکور را می توان تحقق بخشید.بی شک، با جذب وترغیب شوراهای روستا ودهیاران وافرادی که توانایی های بالفعل وبالقوه ای در حوزه نوشتن دارند. مگر نویسندگان بزرگ ما روستایی و روستازاده نبوده اند که بی تردید آنها داستان های شان را در جوتیاران خواهند نوشت، بخشداری ها، جهاد کشاورزی،بنیاد مسکن، راه وشهرسازی، تعاون روستایی و دیگر ادارات مرتبط با کار روستا هم به عنوان مروجان تسهیل زندگی در روستا همکاری خواهند نمود.
من این آرزو را درسال جدید برای جوتیاران دارم و بی تردید میزان نفوذ ومقبولیت ومشروعیت آن در سطح روستاهای شهرستان بوکان، بستگی به محتوا و مضمون پیام، تنوع و خلاقیت فکری و فنی و پاسخگویی به نیازهای جدی مخاطبان خواهد داشت با این نظرگاه که شکاف بین جوتیاران با زندگی ونیازهای واقعی جامعه ومردم، باعث بی اعتمادی مخاطبان وعدم استقبال از آن نشود. زیرا تحقیقات در این زمینه آنرا نشان داده است(1).
با این فرض وتصور، انتظارات از جوتیاران زیاد است؟ زیاد نیست. جوتیاران به صورت ماهنامه منتشر می شود و فرصت کافی برای پرداختن در مورد مسائل و وقایع را دارد. از نزدیک با مردم ومسئولان در ارتباط است و نقش ارتباطی بین مسئولان محلی و شهروندان محلی برقرار خواهد کرد. نقطه دید محلی دارد، به توسعه محلی کمک خواهد نمود، توسط نیروهای محلی و آشنا به ویژگیهای آن اداره خواهد شد وبایستی فرض هویت محلی افراد درکنار هویتهای فردی و هویت ملی (یا حتی جهانی)، عرضه اطلاعات تفصیلی محلی به مردم در کنار اطلاعات بینالمللی و ملی که مورد نیاز افراد و نهادهای محلی است، تأکید بر منفعت محلی در عین لحاظ منافع ملی، تأمین هزینهها از منابع محلی را پیش رو قرار دهد و با تهیه آثاری (به ویژه گزارش) با ویژگی هایی چون؛ نگاه انتقادی به برنامهها، تأکید بر نیازهای مردم، ارائه سابقه موضوعها وطرحها، پیشبینی نیازهای آینده، تأثیر برنامهها برمردم، مقایسه فرایند توسعه در سایر مکانها، مقایسه طرح اولیه و اجرا شده، بررسی ادعای موفقیت برنامهها و آگاهی از نیازهای مردم خواهد توانست به عنوان حافظ منافع عمومی، با ارائه نقدهای منصفانه به مراقبت اجتماعی بپردازد.
اینها را می گویم وشما هم شاید بگویید مطبوعات از صحنه اطلاع رسانی حذف شده اند اما مطبوعات در برابر رسانه های الکترونیک چون ماهواره واینترنت همچنان جایگاه خود را به عنوان یک رسانه تعیین کننده در جوامع امروزی حفظ کرده اند.
1- برای اطلاعات بیشتر به این مقاله نگاه فرمائید ودر صورت علاقه مندی آنرا از طریق ایمیل برایتان خواهم فرستاد: سام آرام، عزتالله (بهار 1386). «بهرهمندی روستاییان از مطبوعات و نقش آن درتوسعه روستایی»، فصلنامه روستا و توسعه، سال دهم، شماره اول.
|